Maj w ogrodzie permakulturowym

Kwitnący czosnek niedźwiedzi

Maj jest miesiącem wytężonej pracy dla permakulturowych ogrodników. Przyjrzyjmy się, czym możemy się zająć w permakulturowym ogrodzie i w jego otoczeniu w tym miesiącu.

Maj dzieli się wyraźnie na dwa okresy – przed i po Zimnych Ogrodnikach (12-14 maja), przy czym daty te należy traktować umownie. Przecież, jak śpiewała nieodżałowana Kora, zawsze może się trafić wyjątkowo zimny maj.

Zacznijmy więc od tej pierwszej, zimnej połowy miesiąca. Możemy wreszcie wysiewać bezpośrednio do gruntu prawie wszystkie warzywa, poza tymi najbardziej ciepłolubnymi. Siejemy groszek, szpinak, cebule i sałaty oraz całą gamę ziół (lubczyk, bazylię, pietruszkę, szałwię) i kwiatów, oraz warzywa korzeniowe (marchew, burak, pasternak). Wysiewamy kolejne partie rzodkiewek, aby kontynuować ich zbiory. O ile prognozy pogody są dobre, wysiewamy fasolkę szparagową. Radzę ją wysiewać w małych ilościach regularnie co dwa tygodnie aż do lipca, aby mieć jej stałe zbiory. Rada ta dotyczy zresztą bardzo wielu warzyw.

Czytaj dalej Maj w ogrodzie permakulturowym

Rozmowa z ekologiem

Na obskurnym dworcu jeszcze z czasów Gierka
Zamierzałem odwinąć z papierka cukierka
Dobrze znaną w Polsce Krówkę z Milanówka,
Nie ma nic lepszego niż na dworcu Krówka.
Lecz nie dane mi było – oto ktoś nadchodzi
facet w moim wieku, obaj my nie młodzi …
Kubek trzyma w dłoni ze Starbucksa pełny
Gacie ma za duże z GMO bawełny
Buty pięciopalce, a pod pachą Maczek,
Czyżby facet taki miał na Krówkę smaczek?
Grzecznie proponuję, a facet się wzdryga
Pędzi ku mnie jednak jak rzymska kwadryga
I w te słowa uderza, zaczyna monolog
Witam Cię serdecznie, jestem Jan, ekolog.
Jak ty możesz z krówką spożywać cukierka,
Nie wiesz że los krówek to jest poniewierka?
Że to mleko w cukierku to dowód cierpienia,
co innego z migdałów, źródło wszystko zmienia!
Zapytałem nieśmiało: czy ty masz ogródek?
Czy uprawiasz żywność ze szlachetnych pobudek?
Czy sadzisz marchewkę, czy dbasz o jabłonie?
Spojrzał na mnie zdumiony, załamując dłonie,
Człowieku – rzekł dumnie – ja mam wyższe cele,
Zjazdy, konferencje, ustawy nowele,
Granty z Unii, sympozja, wielka to jest sprawa
A nie jakaś przyziemna ogrodu uprawa.
Aby mnie nie zjechał ponownie za Krówkę
Zapytałem nieśmiało: czy zbierasz deszczówkę?
Ja – deszczówkę? się zdziwił, poprawiając spodnie
Po co miałbym zbierać? piję wodę godnie
Wprost z kranu, z miejskiej sieci, choć capi fluorem,
Stamtąd leci ciągle, bez względu na porę –
Zamyślił się, zasępił i podrapał w szyję –
Ale wodę oszczędzam, bo rzadko się myję!
Gdy skonfudowany wciąż poprawiał gacie,
Zapytałem nieśmiało – kompostujesz bracie?
Na co już rozjuszony rozpoczął tyradę:
Że na ekobataliach połamał swą szpadę,
Że w proteście zapisał ze sześć ton papieru,
Że spożył dwieście kilo wegańskich selerów,
Że przykuł się do drzewa w obronie wiewiórki,
Że wszystko winą innych, co ciągną za sznurki …
Tu przerwał, strzelił focha; wszystkim się zdawało,
Że ekolog wciąż gada, a to echo grało.

Permakultura zaczyna się na parapecie, czyli o domowym wysiewie i uprawie rozsad.

Młoda rozsada pomidorów

Na przełomie zimy i wiosny w wielu domach parapety zapełniają się doniczkami, kubeczkami, paletami z pracowicie wysianymi rozsadami warzyw, ziół i roślin ozdobnych. Ogrodnicy balkonowi, tarasowi, działkowicze, ale i posiadacze permakulturowych siedlisk bardzo chętnie poświęcają swój czas na siew i uprawę rozsad. Powodem tego jest nasz klimat i niezbyt długi sezon wegetacyjny, który poprzez przygotowanie rozsady w domu znacznie wydłużamy, niejednokrotnie o kilka tygodni.

Zapewne ilu ogrodników, tyle metod na przygotowanie rozsady, a nawet zapewne jeszcze więcej, gdyż można to przecież robić na wiele sposobów. Spróbujmy poznać podstawy siewu nasion w warunkach domowych oraz produkcji rozsady, abyśmy mogli tą wiedzę wykorzystać jeszcze w tym sezonie.

Czytaj dalej Permakultura zaczyna się na parapecie, czyli o domowym wysiewie i uprawie rozsad.

Projektowanie jadalnych krajobrazów, czyli o tym, jak przekształcić trawnik w estetyczny widokowo warzywnik.

Każdy, kto mieszka w domku jednorodzinnym, posiada mniejszy lub większy obszar własnej ziemi. Zdecydowana większość miejskich bloków otoczona jest w całości lub w części trawnikiem, bądź posiada takowy w swoim sąsiedztwie. Na gruntach otaczających nasze domostwa króluje przeważnie często koszona trawa, tuje lub inne iglaki i nieco roślin ozdobnych. Rośliny takie wyglądają ładnie, nie dostarczają nam jednak ani żywności, ani innych znaczących pożytków, wymagają za to sporo troski i nakładów. Rośliny jadalne i lecznicze są równie atrakcyjne wizualnie, a przy takich samych nakładach jak na utrzymanie roślin ozdobnych mogą znacząco obniżyć nasze wydatki na żywność oraz dostarczyć nam zdrowych warzyw, owoców i ziół.

Podczas gdy trawnik nie dostarcza nam praktycznie żadnych przydatnych produktów (chyba, że kompostujemy trawę lub suszymy na siano), założony na jego miejscu ogród złożony z roślin jadalnych przynosi nam następujące korzyści:

Czytaj dalej Projektowanie jadalnych krajobrazów, czyli o tym, jak przekształcić trawnik w estetyczny widokowo warzywnik.

Permakultura odpadów

Odpady – uciążliwy problem, czy cenny zasób?

Permakultura jest młodą nauką powstałą w połowie lat 70 XX wieku, a zrodzoną z troski o losy naszej planety i jej mieszkańców. Oparta na trzech zasadach etycznych – Troski o Ziemię, Troski o Ludzi i Zwrotu Nadmiaru, zajmuje się projektowaniem i utrzymaniem wydajnych systemów, które charakteryzują się różnorodnością, stabilnością oraz zdolnościami regeneracji właściwymi dla natury.

Choć od zarania ludzkości istniały społeczności potrafiące żyć w zgodzie z naturą i rozwijać się w sposób zrównoważony, to dopiero permakultura połączyła wiedzę i tradycje takich społeczności z nowoczesną, spójną i opartą na solidnych naukowych podstawach metodologią projektowania.

Projektowanie permakulturowe opiera się na kilkunastu zasadach, stanowiących obok wymienionych powyżej etyk swoisty filtr, rodzaj czeklisty, przez które przepuszczamy nasze projekty, sprawdzając, czy służą one ludziom i Ziemi. W klasycznym ujęciu, sformułowanym przez współtwórcę permakultury, Davida Holmgrena[1], szósta zasada projektowania permakulturowego brzmi „Nie produkuj odpadów”. Graficznym symbolem mającym za zadanie utrwalić w nas tą zasadę, jest dżdżownica – zwierzę o niezwykłej zdolności przetwarzania odpadów organicznych w nawóz doskonały dla roślin.

Nieprodukowanie odpadów zaczyna się od docenienia tego, czym dysponujemy – surowca, materiału, zasobu. Doceniając zasoby i zdając sobie sprawę z tego, że nie są nieograniczone, zdecydowanie mniej ich marnujemy, starając się zaprojektować ich obieg w sposób jak najbardziej zamknięty.

Czytaj dalej Permakultura odpadów

Kwiecień w ogrodzie permakulturowym

Kwiaty i zapylacze

Kwiecień to ekscytujący miesiąc dla permakulturowych ogrodników. Przyjrzyjmy się, czym możemy się zająć w permakulturowym ogrodzie i w jego otoczeniu w tym miesiącu.

Czasami zimowy, a czasami wręcz letni, kwiecień potrafi zaskoczyć bardzo zmienną pogodą. Podobnie jak i w marcu, to właśnie do pogody musimy się przystosować, planując nasze prace na świeżym powietrzu.

Czytaj dalej Kwiecień w ogrodzie permakulturowym

Permakultura klimatu umiarkowanego

Już w najbliższy czwartek, 14 marca, spotykamy się po raz trzeci w Służewskim Domu Kultury w ramach Akademii Wspólnego Ogrodu, by porozmawiać o permakulturze. Tym razem zajmiemy się specyfiką klimatu, w którym żyjemy w Polsce – w relacji z domem, ogrodem, gospodarstwem i energią. Zapraszamy serdecznie, wstęp wolny.

https://www.facebook.com/events/2240328292849082/

Najczęściej zadawane pytanie, czyli gdzie kupuję nasiona.

Jak co roku rozpoczął się właśnie sezon na najczęściej zadawane mi przez Was pytania:

– gdzie najlepiej kupować nasiona?

– gdzie kupić nasiona ekologiczne?

– gdzie kupujesz nasiona?

Ponieważ pytań takich jest sporo, postanowiłem moje odpowiedzi zawrzeć w jednym artykule.

Czytaj dalej Najczęściej zadawane pytanie, czyli gdzie kupuję nasiona.

Marzec w ogrodzie permakulturowym

Żonkile zdobią ogród i odstraszają krety oraz nornice

W marcu czas zaczyna przyspieszać, a ogrodnik ma go coraz mniej. Przyjrzyjmy się, czym możemy zająć się w permakulturowym ogrodzie i w jego otoczeniu w tym miesiącu.

Stare ludowe przysłowie mówi, że w marcu jak w garncu, oczekiwać więc możemy bardzo zmiennej pogody. Do niej też musimy dostosować naszą aktywność na świeżym powietrzu.

O ile nadal leży śnieg, a grunt jest nadal zamrożony, wiele prac musi jeszcze poczekać. Pamiętać musimy, że gleba musi nie tylko rozmarznąć, ale jeszcze i utracić nadmiar wody, abyśmy mogli skutecznie ją uprawiać. Żadnych dodatków doglebowych, poza kompostem i mączką granitową lub bazaltową nie stosuje się na zamarznięte gleby.

Jeżeli jednak pogoda jest ładna, temperatura rośnie, a grunt w najcieplejszych miejscach zaczyna rozmarzać, to pora brać się do pracy. Tam, gdzie zaplanowaliśmy najwcześniejszy siew z nasion, warto odgarnąć ściółkę tak, aby gleba szybciej się nagrzewała i wysychała z wierzchu.

Czytaj dalej Marzec w ogrodzie permakulturowym

Więzi

Młodzież zaciekawiona kompostowaniem

Gdy świat budzi się z zimowego odrętwienia, możemy zacząć przyglądać się wzajemnym zależnościom, jakie stanowią istotę życia na Ziemi. Każdy kolejny ciepły dzień przynosi zmiany w przyrodzie, a są one ze sobą tak ściśle powiązane, że zajmuje się nimi osobna gałąź nauki – fenologia. Bada ona zmiany pór roku i ich związek ze zjawiskami zachodzącymi w przyrodzie, takimi jak kwitnienie roślin, przyloty ptaków czy masowe rójki niektórych owadów.

Mamy zaranie wiosny, charakteryzujące się kwitnieniem leszczyny i podbiału, wczesną wiosną, gdy zaczyna kwitnąć czeremcha i mniszek, a brzoza brodawkowata zaczyna wypuszczać listki, i wreszcie pełnię wiosny, gdy kwitną kasztany. 

Zjawiska łatwe do zaobserwowania w przyrodzie od wieków podpowiadają rolnikom i ogrodnikom, co i kiedy siać. Gdy kwitną krokusy, nadchodzi czas siewu rzodkiewek i szpinaku. Kwitnące narcyzy to znak, że pora siać marchew i buraki, a gdy przekwitną jabłonie, pora wysiewać ogórki. Te pozornie pozostające bez związku zjawiska przyrody pokazują nam, jak życie na Ziemi jest ze sobą powiązane, a obserwacja ich i znajomość może nam oszczędzić trudu i przynieść wiele korzyści.

Czytaj dalej Więzi

Realna Permakultura – Stronę prowadzi Wojciech Górny. Certyfikat projektanta Permaculture Research Institute of Australia nr 6538